Fietsroute langs monumenten

Op de fiets door Laarbeek
Ter nagedachtenis aan de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog zijn er op verschillende plekken in Laarbeek bevrijdingsmonumenten geplaatst. Ze zijn onderling verbonden via een speciale fietsroute. In die route zijn ook speciale locaties te bezoeken die ons stil laten staan bij gebeurtenissen van die tijd en bij de mensen die hierbij omkwamen.

Overige routes
Behalve in Laarbeek zijn er ook routes uitgezet in de andere Peelgemeenten. Die verzameling van 15 routes in 7 gemeenten (400 km fietsroutes) staan beschreven in fietsen door Death Valley de Peel

De folder van Laarbeek en verzamelboekje met alle routes zijn gratis op te halen (zolang de voorraad strekt) in het gemeentehuis van Laarbeek, bij de VVV informatiepunten en bij diverse horecazaken.

Bevrijdingsroute Laarbeek, informatiepunten

Informatiepunt 2:
Neergestorte Messerschmitt 109G-14 te Aarle-Rixtel
Op Nieuwjaarsdag 1945 vond de operatie ‘Bodenplatte’ plaats, een verrassingsaanval van de Duitse Luftwaffe op geallieerde vliegvelden in noordwest Europa. In het kader daarvan vloog de formatie 111 JG3 richting luchtmachtbasis Eindhoven. Daarbij raakte de ME-109G-14 van luitenant Hans-Ulrich Jung (22) de hoogspanningsleiding die van Helmond naar Gemert liep. De Messerschmitt vatte vlam en viel in stukken uit elkaar. De piloot – kort daarvoor nog onderscheiden met het Gouden Kruis – kon niets doen en kwam om het leven.  De overige piloten van de formatie zagen dat gebeuren en waren zeer onder de indruk. Onderofficier Michael Vogel:  ‘Wij moesten optrekken voor de hoogspanningsleiding. Opeens zag ik het vliegtuig van lt. Jung fel branden, zijn neus ging naar beneden en hij rolde over toen hij de grond raakte.’ De Messerschmidt geraakte tussen Helmond en Aarle-Rixtel brandend over het kanaal en crashte bij de Overbrug. Ooggetuige Johan Verschuuren: ‘Tussen de vele brokstukken vond ik prachtige handschoenen. In één daarvan zaten nog de vingers. Maar we werden weggestuurd en moesten alles laten liggen. Op dezelfde plaats kwam na 70 jaar nog het horloge van de piloot tevoorschijn!

Informatiepunt 4:
Vliegtuigcrash op de Heikant
Op 28 juni 1943 stegen in Engeland 608 RAF vliegtuigen op voor een nachtelijke bombardement op Keulen. Vanaf het vliegveld Melbourne in Yorkshire voegde het 10 Squadron 4 Group Bomber Command in met Halifax bommenwerpers. Van de opgestegen vliegtuigen bereikten er 540 hun doelgebied;  25 gingen verloren door Flak-afweergeschut en Duitse jachtvliegtuigen. Keulen werd zo zwaar gebombardeerd dat er een vuurstorm ontstond. Als gevolg van zuurstofgebrek vielen er vele doden en gewonden, verbrand en verstikt. De vanaf Venlo opgestegen Duitse nachtjagerpiloot major Radusch (I/NJG 1)  onderschepte die nacht de Halifax DT-783 van Stanley Peate. Radusch beschoot deze bommenwerper van onderen en om 02.33 uur stortte de Halifax neer bij de Wolfsputten in Aarle-Rixtel. Alle bemanningsleden kwamen om. Hun stoffelijke overschotten werden op 30 Juni door de Duitse Wehrmacht geborgen. De piloten kregen op 2 juli een tijdelijk graf en werden in oktober 1944 herbegraven in Woensel, Eindhoven.  In Engeland plaatste de RAF bij het vliegveld Melbourne een monument voor de omgekomen vliegtuigbemanningen van 10 Squadron. Aarle Rixtel kreeg ter nagedachtenis aan de omgekomen bemanning van de DT-783 op 4 mei 1995 een wegkapelletje op de splitsing Bakelseweg/Asdonkseweg.

Informatiepunt 5:
Herdenkingsmonument Beek en Donk
Het Beek en Donkse oorlogsmonument bestaat uit twee onderdelen. Het ene is een pijler van de Donkse kanaalbrug, die tijdens WOll werd vernield.  Daarin staat de tekst uitgehouwen: ‘Ter nagedachtenis aan hen die door oorlogsgeweld om het leven kwamen’. Het tweede deel omvat de oude klok uit het voormalige patersklooster, tegenwoordig Huize ‘Leefdael’.

Het monument is ontworpen door Wim Willems en onthuld in 1995. De naam ‘Altijd’ werd bedacht door leerlingen van basisschool ‘De Heindert’. Bij het monument worden elk jaar op 4 mei de slachtoffers uit Laarbeek herdacht, die omgekomen zijn tijdens WOII.

Informatiepunt 6:
Knokploeg De Margriet
De Lieshoutse slager Piet Swinkels, voor wie in 1943 de Arbeitseinsatz dreigde, dook onder in de bossen van Molenheide tussen Lieshout en Gerwen. Vlakbij had ook de Bossche knokploeg De Margriet een schuilplaats. Leider daarvan was Willy Andriessen, net als Swinkels een voormalige Nederlandse militair. Hij runde in Lieshout een schuilplaats voor joden en geallieerde piloten, tevens een depot voor sabotagemiddelen.

Swinkels sloot zich aan bij De Margriet en kwam daarmee terecht bij een van de actiefste knokploegen in Brabant. In augustus 1944 liquideerde deze eenheid de Veghelse collaborateur en Landwachter P. van Bussel en de Ossche NSB-burgemeester Hermanus Apeldoorn. Bovendien overviel de knokploeg in die periode de distributiekantoren van Cuyk en Rosmalen.

De Duitse Sicherheitsdienst hield een klopjacht en arresteerde op 14 augustus 1944 op de Lieshoutse brug drie leden van de groep: Jac. Kruijssen (Eindhoven), Chris Smits (Hintham) en Piet Swinkels (Lieshout). Ze waren op weg naar het depot en hadden wapens bij zich. Een paar dagen later pakten de Duitsers in Hintham ook knokploegleider Willy Andriessen op. De vier verzetsstrijders werden diezelfde avond om 21.00 uur in Kamp Vught gefusilleerd.